Dwie strony fruktozy

Małgorzata Bieńkowska

Studenckie Koło Naukowe Dietetyków
przy Zakładzie Żywienia Człowieka
Warszawskiego Uniwerstytetu Medycznego,
Sekcja Chorób Metabolicznych
www.skndietetykow.wum.edu.pl

Fruktoza jest cukrem prostym, naturalnie znajdującym się m.in. w owocach. Zaczęto polecać ją, jako środek słodzący zamiast tradycyjnego cukru, szczególnie w odniesieniu do osób chorujących na cukrzycę. Argumenty, które zazwyczaj słyszymy to:

• dużo niższy indeks glikemiczny fruktozy (23%) niż referencyjnej glukozy,
  
• jest dwa razy słodsza niż sacharoza, którą zazwyczaj stosujemy, więc można jej podać mniej z takim samym efektem,
  
• do jej metabolizmu niepotrzebna jest insulina, która reguluje stężenie glukozy we krwi oraz odpowiada za uczucie głodu i sytości.

Można ją kupić w coraz większej ilości sklepów, zwykle pod postacią kryształków. Zaczęto dodawać ją także przemysłowo przy produkcji napojów gazowanych, cukierków, ciast, jogurtów, nawet chleba (etykieta: syrop glukozowo - fruktozowy, skrobia kukurydziana). Przyjmowanie więc dużych ilości np. słodzonych napojów w prostej drodze może prowadzić do zwiększenia masy ciała. Cukier w postaci płynnej jest bowiem szybciej przyswajalny, a nie odczuwamy sytości po jego spożyciu. I choć jest to bardzo istotny aspekt zbyt dużego spożycia fruktozy, nie jest to największe zagrożenie dla naszego zdrowia.


Jak już wspomniano fruktoza nie stymuluje wydzielania insuliny w organizmie, powoduje także spadek wrażliwości organizmu na leptynę. Są to podstawowe hormony, które regulują odczucie głodu i sytości, więc zbyt duże spożycie fruktozy może powodować zbyt duże spożycie pokarmu. Dieta bogata w fruktozę wykazuje zwiększenie stężenia triacylogliceroli we krwi oraz cholesterolu-LDL, szczególnie, jeśli dieta ta jest o zmniejszonej zawartości tłuszczu. Ponadto spożycie tego cukru odwrotnie koreluje ze stężeniem cholesterolu-HDL we krwi. Fruktoza ma także zdolność pobudzania lipogenezy (czyli wytwarzania kwasów tłuszczowych w organizmie). Duże spożycie fruktozy może sprzyjać rozwojowi insulinooporności wskutek zaburzeń równowagi w procesach przekształcania wolnych kwasów tłuszczowych. W wątrobie zwiększa spalanie cukru zamiast tłuszczu, który jest wówczas magazynowany, może dojść w związku z tym nawet do stłuszczenia wątroby.

Wszystkie te aspekty można przedstawić na schemacie:


Warto jest wziąć pod uwagę te zagrożenia i kontrolować własne spożycie fruktozy. Najlepszą zasadą w tym, jak i w każdym innym wypadku, będzie na pewno UMIAR.

Jeśli jeszcze tego nie zrobiliście, koniecznie polubcie nasz profil na FB!