Wrześniowy numer DIABETYKA już trafił na rynek. A w nim m.in. o niezwykłych właściwościach berberyny (zawiera ją kilka roślin) i jej wpływie na zdrowie (przy cukrzycy, otyłości i innych schorzeniach), o diecie stworzonej dla dobra naszego zdrowia oraz naszej planety. W obszernym wywiadzie dotyczącym leczenia cukrzycy (teraz i w przyszłości) poruszono najgorętsze tematy współczesnej diabetologii - ciągły monitoring glikemii, leki z grup flozyn i inkretyn, inteligentne insuliny, analog długodziałający wstrzykiwany raz w tygodniu, problemy w opiece nad pacjentami diabetologicznymi.
Ponadto, podjęto temat magnezu... Czy wiedzieliście, że niedobory tego pierwiastka mogą wpływać zarówno na bieżące wyrównanie cukrzycy, jak i rozwój przewlekłych powikłań? A ponieważ jesienią zdarzają się wielu osobom obniżenie nastroju i kiepskie samopoczucie, polecamy artykuł o dziurawcu, który pomaga w takich sytuacjach. Nie wszyscy jednak i nie zawsze mogą go stosować. Dlatego warto wiedzieć, kiedy można skorzystać z jego właściwości. Polecamy lekturę nr 9.
POCZYTALNIA
4 Odległe powikłania zabiegów bariatrycznych
Funcje poznawcze u osób z cukrzycą typu 1
Wpływ papierosów na zdrowie
5 Metformina poprawia funkcje mózgu
Nowy lek na nefropatię cukrzycową
PERSPEKTYWY I ZBLIŻENIA
6 Potrójny jubileusz
DIABETYK POLECA
8 Leczenie cukrzycy - teraz i przyszłości
ROZWAŻANIA O CUKRZYCY
12 Berberyna kontra cukrzyca
15 Zaburzenia lękowe u osób z cukrzycą
18 ABC wczesnej cukrzycy (cz. 8) Otyłość - wielki czynnik ryzyka
POD LUPĄ
20 Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa
22 Ketoza vs kwasica ketonowa
25 Choroba hemoroidowa
LEKARZ ODPOWIADA
28 Cukrzyca i magnez
ZDROWO ŻYWIENIOWO
30 Dieta planetarna
33 Przepisy kulinarne
WARTO WIEDZIEĆ
36 Alkohol a leki
ZADBAJ O SIEBIE
38 Świadoma pielęgnacja włosów
BLIŻEJ NATURY
42 Niezłe ziółko...
Dziurawiec zwyczajny
44 Apteki
46 Roz(g)rywka
47 Prenumerata
- DIABETYK POLECA
Leczenie cukrzycy - teraz i przyszłości
(rozmowa z prof. Leszkiem Czupryniakiem, Kierownikiem Kliniki Diabetologii i Chorób Metabolicznych WUM)
- Gdyby Pan Profesor miał taką możliwość i nieograniczoną decyzyjność, czy rozszerzyłby Pan kryteria do refundacji inkretyn i flozyn?
To jest oczywiste. Tu są dwie bariery - hemoglobina glikowana powyżej 8% w przypadku flozyn i analogow GLP-1 oraz BMI > 35 w przypadku GLP-1. Oba te ograniczenia nie mają uzasadnienia merytorycznego. Wynikają wyłącznie z kwestii finansowych i politycznych.
Chodziło o to, aby ten dostęp nie był bardzo szeroki. Na pewno nieuzasadnione jest to, żeby chory dochodził do hemoglobiny glikowanej ponad 8% i dopiero wtedy dostawał te nowe leki. Kryterium powinno być na poziomie co najwyżej 7%, a może nawet 6,5%. W przypadku analogów GLP-1 kolejne preparaty uzyskują na świecie rejestrację w leczeniu otyłości, nawet bez cukrzycy, więc czekanie aż pacjent z cukrzycą będzie bardzo otyły (BMI > 35 to już jest znaczna otyłość, a schudnąć jest bardzo trudno), aby mógł skorzystać z refundacji GLP-1, jest niezasadne. Innym ograniczeniem jest to, że flozyny i inkretyny są refundowane tylko w przypadku niestosowania insuliny, co też nie jest uzasadnione. Dowodzą tego badania i codzienna praktyka. Pacjenci nieskutecznie leczeni insuliną, w wysokich dawkach, z dużą otyłością, chorujący wiele lat, po włączeniu jednego albo drugiego leku wykazują radykalną poprawę w wyrównaniu cukrzycy.
- ROZWAŻANIA O CUKRZYCY
Berberyna kontra cukrzyca
- Od wielu lat toczą się dysputy i mnożą badania testujące wpływ berberyny na stan pacjentów diabetologicznych. Zaobserwowano między innymi, że kilkumiesięczna terapia alkaloidem pochodzącym z berberysu przyczynia się do obniżenia stężenia hemoglobiny glikowanej (HbA1c), glukozy na czczo oraz glikemii poposiłkowej. Berberyna nie tylko reguluje wydzielanie insuliny, ale również ogranicza glukoneogenezę (wytwarzanie glukozy) w wątrobie. Zmniejsza także ilości glukozy wchłoniętej ze światła przewodu pokarmowego dzięki inhibicji alfa-glukozydazy - enzymu rozkładającego węglowodany złożone na cukry proste.
Przyczynia się ponadto do zwiększenia wrażliwości tkanek na insulinę. Wygląda na to, że osłabianie insulinooporności wiąże się ściśle z możliwością zmniejszania stanów zapalnych poprzez ograniczanie wydzielania prozapalnych cytokin.
Stosowanie berberyny ułatwia również redukcję masy ciała. Dzięki nasileniu aktywności adiponektyny (hormonu wydzielanego przez tkankę tłuszczową, odpowiedzialnego na utlenianie kwasów tłuszczowych), skutecznie wspomożemy organizm w walce z otyłością. Dodatkowo berberyna zmniejsza apetyt i pozytywnie wpływa na metabolizm, tym samym wspierając proces odchudzania.
- POD LUPĄ
Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa
- Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa należy do często występujących schorzeń układu krążenia. Dane epidemiologiczne mówią, że dotyka ona jedną na tysiąc osób. Na jej wystąpienie narażone są osoby w starszym wieku (powyżej 65. roku życia), które przebyły operacje lub urazy powodujące unieruchomienie w łóżku na dłuższy czas.
Także unieruchomienie podczas długiej, wielogodzinnej podróży może sprzyjać powstawaniu zakrzepów i zatorów w układzie żylnym. Niektóre osoby mogą mieć dziedziczną skłonność do zwiększonej krzepliwości krwi.
Ponadto, schorzenia nowotworowe często przebiegają ze wzmożoną krzepliwością krwi, i z tego powodu pacjenci onkologiczni są w grupie ryzyka wystąpienia żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej. Do czynników ryzyka zwiększających zagrożenie wystąpienia żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej należy także COVID-19.
- LEKARZ ODPOWIADA
Cukrzyca i magnez
- Wiele prac wskazuje, że niedobór magnezu w cukrzycy rzutuje zarówno na bieżące wyrównanie cukrzycy, jak i rozwój przewlekłych powikłań. Postulowany mechanizm zakłada, że w warunkach hipomagnezemii (niedoboru) dochodzi do obniżenia aktywności kluczowego enzymu kinazy tyrozynowej, co skutkuje rozwojem insulinooporności. Zaburzenia mogą dotyczyć także wydzielania insuliny. Badanie porównawcze w dużej grupie pacjentów z zespołem metabolicznym (otyłość) ujawniło znacząco niższe stężenia magnezu niż w grupie osób zdrowych. Badanie z zastosowaniem dożylnego testu tolerancji magnezu wykazało wewnątrzkomórkowy niedobór magnezu w grupie pacjentów z cukrzycą typu 1.
Jedno z randomizowanych badań przeprowadzone w Meksyku dowodzi, że suplementacja magnezu przywraca prawidłowy jego poziom, poprawia wrażliwość na insulinę oraz poprawia wyrównanie cukrzycy. Magnez odgrywa też pozytywną rolę w regulacji ciśnienia tętniczego.
Produkty bogate w magnez to przede wszystkim: pełnoziarniste pieczywo, otręby, kasza gryczana, jęczmienna, płatki owsiane, brązowy ryż, quinoa, nasiona słonecznika, mak, nasiona chia, sezam, rośliny strączkowe (bob, fasola, soczewica), rośliny liściaste (szpinak, rukola, jarmuż), orzechy, migdały, kakao, ryby, banany.
- ZDROWO ŻYWIENIOWO
Dieta planetarna
- Skład diety planetarnej wydaje się być idealny dla diabetyków (bez chorób dotyczących przewodu pokarmowego), ponieważ założenia diety przewidują, że połowę talerza będą stanowiły warzywa i owoce, a jedną trzecią produkty z pełnego ziarna. Są to założenia zbieżne z zasadami diety śródziemnomorskiej czy zaleceniami żywieniowymi dla populacji polskiej.
Zdrowa dieta planetarna dostarcza optymalną ilość energii, zawiera dużą różnorodność produktów pochodzenia roślinnego i jest uboga w pokarmy odzwierzęce. Jej specyficzny skład sprawia, że zapewnia ona organizmowi znacząco więcej nienasyconych kwasów tłuszczowych niż nasyconych. Ponadto ogranicza podaż żywności wysokoprzetworzonej, oczyszczonych ziaren zbóż i cukrów dodanych.
Głównym źródłem białka w diecie planetarnej powinny być produkty pochodzenia roślinnego, ale w jadłospisie można również uwzględnić ryby (kilka razy w tygodniu). Zalecana jest umiarkowana ilość drobiu i jaj, z jednocześnie niskim spożyciem czerwonego mięsa, zwłaszcza mięsa przetworzonego (lub jego całkowita eliminacja).
- ZADBAJ O SIEBIE
Świadoma pielęgnacja włosów
- Od czego zacząć, aby wprowadzić w życie świadomą pielęgnację? Zacznijmy od oceny stanu swoich włosów. Czy są suche, mają rozdwojone końcówki? Brak im blasku, objętości, sprężystości czy nawilżenia? A może się przetłuszczają? Oceńmy też stan skóry na głowie - czy często piecze lub swędzi. Masując delikatnie skórę głowy możemy sprawdzić, czy skóra jest gładka, czy szorstka, itp. Te informacje pomogą nam dobrać właściwą pielęgnację.
PEH (proteiny, emolienty, humektanty) to trzy główne grupy składników stosowanych w składach kosmetyków. Świadoma pielęgnacja polega na zachowaniu równowagi i dostarczaniu włosom substancji z każdej z tych grup w odpowiednich ilościach. Jeśli stosujemy wyłącznie jeden kosmetyk do pielęgnacji włosów, ich stan może się pogorszyć od nadmiaru jednej z trzech grup i braku pozostałych dwóch. Równowaga PEH polega na tym, aby dostarczyć naszym włosom składników z tych trzech grup w takich proporcjach, w jakich potrzebują ich nasze włosy. Zależy to od rodzaju włosów, ich kondycji, porowatości, a także pogody. Dzięki znajomości składników PEH i ich właściwości, będziemy mogli dobrać właściwą pielęgnację do typu włosów.
Czy warto suplementować berberynę?