Około 80%1 zgonów z powodu grypy i jej powikłań dotyczy osób powyżej 65 roku życia. Seniorzy posiadają wiele współistniejących chorób przewlekłych oraz mają znacznie obniżoną odporność i stanowią wyjątkową grupę narażoną na powikłania związane z zakażeniem wirusem grypy. Osoby starsze średnio chorują na 4 choroby przewlekłe m.in. choroby układu krążenia i płuc, nowotwory czy cukrzycę.Trwająca epidemia COVID-19 także zbiera największe żniwo wśród seniorów, a zbiegający się jesienny sezon grypowy z możliwą drugą falą COVID-19 może odnieść niewyobrażalne skutki w postaci zgonów w grupach ryzyka. Dlatego Ogólnopolski Program Zwalczania Grypy wraz ze środowiskiem lekarskim oraz pacjenckim wystosował ponowny apel do Ministerstwa Zdrowia o umieszczenie szczepionek przeciw grypie na liście leków bezpłatnych dla pacjentów powyżej 75 roku życia.
Panująca epidemia SARS-CoV-2 uświadomiła powagę konsekwencji związanych z rozprzestrzenianiem się chorób zakaźnych oraz pokazała, że istota refundacji i szeroko udostępnionych szczepień przeciw grypie dla seniorów jest pilna. Dane nie pozostawiają złudzeń, że to właśnie osoby starsze są narażone na najcięższy przebieg tej choroby. Układ immunologiczny po 60 roku życia ulega znacznemu osłabieniu z powodu wielu współistniejących schorzeń oraz przyjmowanych leków, ale także w wyniku przebytych wcześniej infekcji. Oznacza to, że zarówno wiek, jak i choroby przewlekłe należą do głównych czynników ryzyka powikłań i zgonów z powodu grypy. Światowa Organizacja Zdrowia oraz Ministerstwo Zdrowia podkreślają, że w celu skutecznego zapobiegania grypie i jej powikłaniom, należy dbać o działania profilaktyczne i budowanie odporności seniorów poprzez coroczne wykonywanie szczepień.
"Niebezpieczeństwo grypy polega głównie na możliwości wystąpienia licznych powikłań. Do najczęstszych z nich należą zapalenie płuc, oskrzeli, a nawet serca. Osoby starsze zaliczają się do grupy podwyższonego ryzyka ciężkiego przebiegu choroby. U osób powyżej 65 roku życia znacznie wzrasta ryzyko powikłań grypy wymagających hospitalizacji, a także rośnie prawdopodobieństwo zachorowania na choroby układu oddechowego. Pamiętajmy również, że w tym wieku przebyta grypa zawsze zostawia ślad, a chorzy często nie wracają do stanu zdrowia sprzed infekcji" - tłumaczy prof. Adam Antczak, Przewodniczący Rady Naukowej Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Grypy.
W starzejących się społeczeństwach, w tym w Polsce najskuteczniejszą i zarazem najtańszą metodą walki z wirusami jest profilaktyka. Rekomendowany przez WHO poziom wyszczepialności społeczeństwa powinien wynosić 75% dla osób powyżej 65 roku życia, jednak w Polsce poziom ten wciąż oscyluje na niskim poziomie - 14,2%. Powodem, dla którego seniorzy nie podejmują regularnych działań profilaktycznych są często problemy finansowe. Ze względu na niewystarczające środki finansowe, nawet co piąty senior nie wykupuje przepisanych leków, a tym samym rzadko podejmuje działania mające na celu budowanie odporności. Obecnie, osoby powyżej 65 roku życia mogą skorzystać z refundowanych w 50% szczepionek przeciw grypie, jednak nie rozwiązuje to problemu niskiej wyszczepialności wśród seniorów i upowszechnienia szczepień. Dlatego też, Ogólnopolski Program Zwalczania Grypy wraz z eksperckim środowiskiem lekarskim i pacjenckim apeluje o rozszerzenie refundacji tych szczepień i umieszczenie ich na liście leków bezpłatnych dla osób 75 plus.
"Zarówno grypa, jak i panująca epidemia COVID-19 stanowi zagrożenie dla osób z grup podwyższonego ryzyka m.in. seniorów. To właśnie osoby starsze są najbardziej narażone na niebezpieczne powikłania pogrypowe. Należy poprawić poziom wyszczepialności przeciw grypie w Polsce, aby podnieść odporność polskiego społeczeństwa i chronić najsłabszych" - podkreśla prof. dr hab. med. Tomasz Kostka, Konsultant Krajowy w dziedzinie Geriatrii.
Eksperci alarmują, że prawdopodobnie nadchodząca na jesień druga fala epidemii COVID-19 zbiegnie się z sezonem grypowym w Polsce. Duża liczba zachorowań na choroby grypopodobne powoduje przeciążenie polskiego systemu zdrowia, dlatego o ochronie osób z grupy podwyższonego ryzyka warto pomyśleć jak najszybciej. Dane wskazują, że szczepienia mogą zmniejszyć konieczność hospitalizacji z powodu zapalenia płuc i grypy nawet o 33%2, a liczbę zgonów z powodu tej choroby u osób starszych zredukować o 67%3. Zwiększenie wyszczepialności, do którego przyczyni się umieszczenie szczepień przeciw grypie na liście leków refundowanych dla osób powyżej 75 roku życia pomoże chronić osoby najmniej odporne, a także znacznie odciąży polską służbę zdrowia.
Wzrastające zapotrzebowanie na opiekę medyczną jest wynikiem coraz większego udziału osób starszych w strukturze demograficznej Polski. Takie zmiany narzucają konieczność zapewnienia seniorom ogólnodostępnych i bezpłatnych działań profilaktycznych. Ze względu na zmienność antygenową wirusa grypy konieczne jest regularne, coroczne powtarzanie szczepień.
1. Prevention and Control of Influenza. Recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices (ACIP), 2010. MMWR Recomm Rep,2010;59 (RR-7):1-64.
2. Voordouw A.C., Sturkenboom M.C., Dieleman J.P. i wsp. Annual revaccination against influenza and mortality risk in communitydwelling elderly persons. JAMA 2004; 292 (17): 2089-2095. doi: 10.1001/jama.292.17.2089
3. Wang CS, et al. Vaccine, 2002;20(19-20):2494-9.
Masz swoją opinię na ten temat? Tu jest miejsce, gdzie możesz ją wyrazić! Pisz, komentuj i dyskutuj. Pamiętaj o tym, że nie będą tolerowane niecenzuralne wypowiedzi i wulgaryzmy.
