Od stanu klinicznego pacjenta, po ocenie przez lekarza, uzależnione jest leczenie. Celem leczenia jest wspomóc niefarmakologiczne postępowanie w cukrzycy (warunek konieczny, bez którego powodzenie farmakoterapii jest zawsze ograniczone). Niefarmakologiczne postępowanie, to zmiana stylu życia, a więc diety i aktywności fizycznej.
Doustne leki stosowane w DM2 należą do kilku grup. Ogólnie można je podzielić na stare i nowe leki przeciwcukrzycowe.
"Starymi" lekami, są bardzo dobrze przebadane, stosowane od wielu lat metformina (jedyny stosowany obecnie przedstawiciel grupy leków o nazwie biguanidy) i pochodne sulfonylomocznika (lata pięćdziesiąte XXw.). Znacznie młodsze od nich są inhibitory alfa-glukozydaz (enzymów w jelitach, odpowiedzialnych za rozpad wielocukrów zawartych w pokarmie do cukrów prostych) oraz "uwrażliwiacze" na insulinę: antagoniści PPAR-gamma, które wprowadzono do lecznictwa w latach dziewięćdziesiątych. W terapii DM2 znajdują się również całkiem nowe leki z grupy inhibitorów DPP-4 (gliptyny) i inhibitory SGLT-2 (flozyny), których ocena, w stopniu porównywalnym z badanymi od ponad 60 lat: metforminą i pochodnymi sulfonylomocznika w zakresie odległych korzyści z ich stosowania, jest kwestią przyszłości.
Leki doustne, by mogły wywierać właściwe działanie i wykazywały jak najmniejsze działania niepożądane, powinny być stosowane ściśle według wskazań lekarskich. Tak więc metformina, która hamuje procesy tworzenia glukozy w wątrobie i częściowo uwrażliwia tkanki na działanie insuliny, jest stosowana po posiłku (lub w trakcie), którym zazwyczaj jest kolacja (może być również stosowana kilkakrotnie w ciągu dnia) - takie jej przyjmowanie redukuje występowanie u niektórych chorych dokuczliwych, ale niegroźnych działań niepożądanych ze strony przewodu pokarmowego. |
Pochodne sulfonylomocznika, których rolą jest zwiększenie wydzielania insuliny, przyjmowane są zwykle jednorazowo, przed pierwszym głównym posiłkiem, tak by ich działanie przypadało na porę zwiększonego zapotrzebowania na insulinę, czyli hiperglikemię poposiłkową.
Inhibitory alfa-glukozydaz zaleca się przyjmować z pierwszym kęsem jedzenia (zazwyczaj do każdego z trzech głównych posiłków) - mają zahamować rozpad wielocukrów z przyjętego posiłku, więc ich przyjmowanie po posiłku byłoby działaniem spóźnionym, spóźnionym tym bardziej, im dłuższy czas od posiłku minął.
Gliptyny uwrażliwiają komórki beta w wyspach trzustkowych na zwiększające się stężenie glukozy i w efekcie zwiększają wydzielanie insuliny. Flozyny zaś, zwiększają wydalanie glukozy z moczem, co skutkuje obniżeniem jej stężenia w osoczu. Obie te grupy leków stosuje się w dawce jednorazowej, niezależnej od posiłku.
dr.n.med Marek Liniarski