Liczba wysokich amputacji w Polsce (tuż poniżej lub tuż powyżej kolana) wynosi ok. 4,5 tys. rocznie. W Polsce wskaźniki wysokich amputacji przewyższają 2-3 krotnie odpowiednie wskaźniki amputacji we Francji, Holandii, Wielkiej Brytanii czy Włoch. Polska w statystykach amputacji stopy cukrzycowej plasuje się w niechlubnej czołówce na tle innych krajów europejskich.
Według danych NFZ, w 2018 roku z Polsce koszt wszystkich wysokich amputacji u osób z cukrzycą wyniósł około 44 mln zł, a tzw. wtórne amputacje, czyli amputacje po interwencji naczyniowej stanowią od 26,5 proc. do 44,6 proc.
Podstawą opieki nad pacjentami z zespołem stopy cukrzycowej co do zasady są świadczenia ambulatoryjne, jednak istnieje znaczący odsetek pacjentów, którzy wymagają leczenia w warunkach szpitalnych.
Celem programu pilotażowego jest ocena leczenia pacjentów z zespołem stopy cukrzycowej przez zespoły oddziałów chorób wewnętrznych i chirurgii, połączonego z pooperacyjną kontrolą procesu gojenia. Obowiązujące obecnie przepisy uniemożliwiają sumowanie świadczeń realizowanych w trakcie jednej hospitalizacji na obu oddziałach.
Ośrodkiem odpowiedzialnym za prowadzenie pilotażu będzie Samodzielny Publiczny Zespół Zakładów Opieki Zdrowotnej w Szamotułach, który przy akceptacji konsultanta krajowego w dziedzinie diabetologii opracował i prowadzi leczenie pacjentów z zespołem stopy cukrzycowej.
W ocenie lekarzy diabetologów i pacjentów olbrzymim problemem chorych jest ograniczenie dostępu do kompleksowej opieki specjalistycznej, która pozwoliłaby na odpowiednie opatrzenie rany w przebiegu zespołu stopy cukrzycowej, a w sytuacjach konieczności hospitalizacji pozwoliłaby wdrożyć leczenia szpitalne dające szansę na uchronienie chorego przed amputacją kończyny. Dodatkowy olbrzymi problem i trudność w leczeniu chorych z zespołem stopy cukrzycowej, jak podnosi resort, stanowią ciężkie infekcje, nierzadko spowodowane wielolekoopornymi patogenami.
Kto kwalifikuje się do programu?
Realizacja programu potrwa 17 miesięcy i zostanie nim objętych nie więcej niż 200 ośrodków. Udział w pilotażu będzie mógł wziąć pełnoletni pacjent, który ma rozpoznaną cukrzycę typu 1 (E10) lub 2 (E11), lub klasy 3 (E13), z towarzyszącym owrzodzeniem na stopie w lokalizacji poniżej kostek (L97) i spełnia co najmniej jeden z poniższych warunków:- występuje u niego ciężka lub umiarkowana infekcja (w przypadku braku postępu leczenia ambulatoryjnego),
- występuje u niego infekcja patogenem wymagającym zastosowania antybiotyku dożylnego,
- występuje u niego infekcja patogenem alarmowym wymagającym zastosowania antybiotyku dożylnego, a także izolacji chorego,
- występuje u niego przewlekła infekcja z towarzyszącym zapaleniem kości wymagającym jej resekcji,
- istnieje u niego wskazanie do wykonania przeszczepu skóry celem przyspieszenia całkowitego wygojenia rany,
- nie stwierdzono u niego krytycznego niedokrwienia stopy, wymagającego leczenia rewaskularyzującego albo jest już po skutecznym leczeniu rewaskularyzacyjnym,
- rokuje odzyskanie funkcji podporowej stopy,
- został poinformowany przez ośrodek pilotażowy o zakresie i zasadach realizacji świadczeń opieki zdrowotnej przewidzianych w programie pilotażowym oraz wyraził zgodę na udział.
Zakres świadczeń
Program pilotażowy obejmuje:- leczenie szpitalne, nie krótsze niż 11 dni, w trakcie którego opiekę zapewniają we współpracy oddział chorób wewnętrznych oraz oddział chirurgii ogólnej, w ramach której:
a) wykonuje się niezbędne badania diagnostyczne,
b) ustala i prowadzi leczenie w zakresie niezbędnym do stabilizacji cukrzycy,
c) ustala i prowadzi antybiotykoterapię,
d) ustala zakres leczenia chirurgicznego,
e) przeprowadza zabieg operacyjny stopy w niezbędnym zakresie,
f) prowadzi terapię miejscową z wykorzystaniem co najmniej 3 opatrunków podciśnieniowych,
- ambulatoryjną opiekę specjalistyczną, obejmującą sześć wizyt kontrolnych w Gabinecie Stopy Cukrzycowej w ramach funkcjonującej Poradni Diabetologicznej, które odbywają się pomiędzy 2. a 21. tygodniem od zakończenia hospitalizacji. Dwie z tych wizyt mogą odbyć się z wykorzystaniem telemedycyny.
- etapu organizacyjnego, który trwa 1 miesiąc,
- etapu realizacji, który trwa 17 miesięcy,
- etapu ewaluacji, który trwa 3 miesiące.
Pełna treść projektu Rozporządzenia w sprawie programu pilotażowego opieki nad pacjentem z zespołem stopy cukrzycowej z dnia 13 czerwca 2023 r.

Image by kroshka__nastya on Freepik